Extra goed voor jezelf zorgen in deze bijzondere periode

Augustus en een groot deel van september zijn officieel zomermaanden, maar in de Chinese geneeskunde wordt daar anders naar gekeken. Daarin hoort deze periode bij de nazomer, eigenlijk een apart seizoen. Sterker: de herfst begint in de natuur al veel eerder dan 21 september en als je goed naar de natuur kijkt, dan merk je dat ook: het is 's nachts heel vochtig, voedsel schimmelt veel sneller, de tuin gaat al richting verval en sommige bomen verliezen al blad. Hoe zit dat nu met die nazomer? En wat is de link met je gezondheid?

Dat kan ik het beste uitleggen aan de hand van de vijf elementen in de Chinese geneeskunde, die wellicht al bekend zijn. Elk element hoort bij een seizoen, bijvoorbeeld Vuur bij de zomer en Metaal bij de herfst. Maar er is een vijfde element: Aarde. Eigenlijk regelt dit element de overgangen van de seizoenen. En dit is het beste merkbaar en ook het belangrijkste in de overgang van zomer naar herfst: de nazomer dus. In de Chinese geneeskunde en filosofie speelt dit tussenseizoen een cruciale rol. We gaan namelijk over van het ultieme yang (hoogzomer, 21 juni) naar de yinne periode (herfst, winter). En daar bereidt de natuur zich op voor. Omdat wij onderdeel uitmaken van die natuur, is dat ook voor ons heel belangrijk. Hoe zit dat?

In de nazomer oogsten we groente en fruit, zodat we de herfst en de winter kunnen doorkomen. Vroeger was dit essentieel en soms zelfs een kwestie van leven of dood. Nu zitten landbouw en transport heel anders in elkaar en zijn we hier niet meer afhankelijk van. En toch is het nog steeds belangrijk. We moeten ervoor zorgen dat de zomerse energie die we "geoogst" hebben, mee kan gaan naar de yinne periode. Door zo met het natuurlijke ritme mee te bewegen, worden we minder vatbaar voor de typische herfst- en winterkwaaltjes: moeheid, somberheid, verkoudheid, etc. In China is het heel normaal om in deze periode dus extra goed voor jezelf te zorgen en daar kunnen wij iets van leren. Hoe doe je dat dan?

Ten eerste: met voedsel. Het Aarde element is in de Chinese geneeskunde gekoppeld aan de milt en de maag. Essentiele organen voor het transport en de transformatie van ons voedsel en drinken. Als die organen in balans zijn, dan heb je een stevige basis voor gezondheid. En zoals gezegd: uiteraard is dat in de nazomer het allerbelangrijkste. Wat vinden milt en maag fijn? Dat is vooral warm voedsel en minder zuivel. In de zomer koude salades en yoghurt uit de koelkast is begrijpelijk, maar in de yinne periode is dat niet zo goed voor ons. Soepen zijn daarentegen heel gezond en vooral als die gemaakt zijn van groentes die horen bij het Aarde element: bijvoorbeeld wortel en pompoen. Je kunt een heerlijke soep maken van ui, wortel, pompoen en diverse kruiden. Eventueel met een aziatisch tintje door hier gember, kokosmelk en iets pittige kruiden aan toe te voegen. En sereh stengels te laten meekoken. Maar denk naast soepen ook aan warme dranken in plaats van koude dranken. 

Hoe kun je verder goed voor jezelf zorgen in de nazomer en richting de yinne periode? Uiteraard door meer rust te pakken, na de hele actieve yange periode. De herfst en winter zijn er niet alleen om de natuur tot rust te laten komen, maar ook onszelf. In de herst keert de natuur zich naar binnen, stoppen de sapstromen en valt het blad. Ook bij ons is de naar binnen gerichte beweging belangrijk, zodat we meer tot rust komen, mijmeren over de diepere zaken in het leven en ons op die manier voorbereiden op de nieuwe yange periode, die aan het einde van de winter begint. In de nazomer maken we die transitie al: we schakelen van yang naar yin. En dat is voor de meesten van ons veel moeilijker dan schakelen van yin naar yang: weer in actie komen als de lente zich aandient. Nu is het precies andersom: ook al is het nog soms warm buiten en willen we nog heel veel, toch bewegen we rap naar de yinne periode. 

Er is nog veel te zeggen over wat we het beste kunnen doen in deze omschakeling en natuurlijk mag acupunctuur hier niet ontbreken. In principe is de Chinese geneeskunde bedoeld als preventieve gezondheidszorg. Om in balans te blijven en dus minder snel ziek te worden. Je voelt hem al aankomen: juist in de nazomer periode is deze balans extra belangrijk om minder vatbaar te zijn voor de yinne kwaaltjes. En daarin kan acupunctuur helpen, waarbij de behandeling zich richt op het versterken van maag en milt, de organen die horen bij het Aarde element. Wat voor ons in het westen nog steeds onwennig overkomt, is dat we niet alleen naar een arts of therapeut stappen als we klachten hebben. Het is juist de bedoeling dat we geen of minder klachten krijgen. Weet dus dat acupunctuur hierin een handje kan helpen. 

Tenslotte hoop ik dat we in de komende maanden het zonnetje nog veel mogen zien, om de restjes yange energie tot ons te nemen. Geniet van de wisseling van de seizoenen, die o zo belangrijk is en ons veel kan leren. Oogst en neem dit mee naar de herfst en de winter.